Thị trường chứng khoán là gì? Cơ cấu và vai trò của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Thị trường chứng khoán Việt Nam có lịch sử phát triển gần 20 năm nhưng so với thế giới thì chúng ta vẫn còn khá trẻ, điều này cũng đồng nghĩa tiềm năng phát triển trong tương lai là rất lớn. Hãy cùng BAC tìm hiểu về thị trường chứng khoán, nếu bạn chưa biết chứng khoán là gì có thể tham khảo bài viết bên dưới.

Tham khảo: Chứng khoán là gì? Có những loại chứng khoán nào?

1. Thị trường chứng khoán là gì?

Thị trường chứng khoán là nơi những hoạt động mua bán, trao đổi các loại chứng khoán được diễn ra. Đối tượng tham gia thị trường rất đa dạng bao gồm những nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhà đầu tư tổ chức, công ty giao dịch,….

Thị trường chứng khoán chỉ giao dịch một sản phẩm duy nhất

Nói cách khác, thị trường chứng khoán là nơi giao dịch chứng khoán, tương tự như các khu chợ, siêu thị hay bất cứ thị trường nào. Khác biệt duy nhất chính là sản phẩm được giao dịch trên thị trường chứng khoán là một sản phẩm ảo.

2. Cơ cấu của thị trường chứng khoán

Dựa vào cơ cấu của thị trường chứng khoán có thể chia làm 3 loại:

• Căn cứ theo phương pháp giao dịch:
  • Thị trường giao dịch ngay (thị trường thời điểm): Là thị trường giao dịch mua bán theo giá của ngày hôm đó, việc thanh toán và giao hoán sẽ diễn ra vài ngày sau (tùy theo quy định của từng thị trường).
  • Thị trường tương lai: Là thị trường mua bán chứng khoán theo hợp đồng có giá được thỏa thuận trong ngày giao dịch, việc thanh toán và giao hoán diễn ra theo kỳ hạn trong hợp đồng.
• Căn cứ theo tính chất của chứng khoán giao dịch:
  • Thị trường cổ phiếu: Là nơi mua bán, giao dịch cổ phiếu.
  • Thị trường trái phiếu: Là nơi mua bán, giao dịch trái phiếu.
  • Thị trường chứng khoán phái sinh: Là thị trường cấp cao chuyên mua bán, chuyển giao các công cụ tài chính cấp cao, bao gồm thị trường hợp đồng tương lai, hợp đồng lựa chọn,… chỉ xuất hiện ở các quốc gia có thị trường chứng khoán phát triển.
• Căn cứ theo lưu chuyển vốn:
  • Thị trường sơ cấp: Là nơi cổ phiếu được phát hành lần đầu bởi công ty nhằm thu hút vốn đầu tư. Người mua trên thị trường này thường là các tổ chức hoặc quỹ đầu tư có quy mô lớn.
  • Thị trường thứ cấp: Là nơi cổ phiếu được mua bán lại sau khi đã được phát hành trên thị trường sơ cấp. Đây là nơi mà những nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tham gia với số vốn ít việc giao dịch dễ dàng hơn.

3. Vai trò của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán đã tác động rất lớn đến sự phát triển của nền kinh tế thế giới. Những vai trò dưới đây sẽ làm rõ hơn ảnh hướng mà thị trường chứng khoán có thể mang đến cho một quốc gia.

• Huy động nguồn vốn phát triển kinh tế

Giả sử không có chứng khoán, tiền nhàn rỗi phần lớn sẽ tập trung trong các ngân hàng và tiết kiệm của cộng đồng. Khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn phát triển, họ cần tìm đến ngân hàng để vay vốn. Điều này sẽ gây nên sự quá tải do số lượng ngân hàng là không đủ đáp ứng nhu cầu của tất cả doanh nghiệp trên mọi ngành nghề. Hơn thế nữa, tiền không được lưu thông sau thời gian sẽ mất giá do lạm phát, dẫn đến nhiều hệ quả khôn lường.

Thị trường chứng khoán giúp doanh nghiệp huy động nguồn vốn

Với thị trường chứng khoán, bất kỳ doanh nghiệp ở mọi quy mô dù là rất nhỏ vẫn có cơ hội phát triển khi kêu gọi được đầu tư. Không chỉ hoạt động mua bán, sản xuất mà cả chính phủ và chính quyền cũng có thể phát hành cổ phiếu để huy động nguồn vốn cho các mục đích phát triển hạ tầng, dịch vụ.

• Kênh đầu tư sinh lời hiệu quả

Khi mua cổ phiếu, bạn đang đóng góp vào ngân sách để giúp các công ty, doanh nghiệp hoặc tổ chức có nguồn vốn phát triển. Hoạt động của họ càng phát triển, đạt được nhiều thành công thì giá cổ phiếu cũng tăng theo. Từ đó, những người mua cổ phiếu hay nhà đầu tư sẽ nhận được lợi nhuận từ cổ tức hoặc thông qua việc mua bán.

• Tăng tính thành khoản cho chứng khoán

Nếu so sánh giữa chứng khoán và các hình thức đầu tư khác như bất động sản thì chứng khoán có tính thanh khoản cao hơn rất nhiều. Điều này đóng một vai trò quan trọng đối với hầu hết các tổ chức và nhà đầu từ. Thị trường càng năng động thì khả năng thanh khoản càng cao.

• Tạo nên sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp

Nhờ có thị trường chứng khoán, tình hình hoạt động của các doanh nghiệp có thể được đánh giá một cách chính xác. Từ đó, tạo ra sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực và các lĩnh vực khác nhau, thúc đẩy sự phát triển để thu hút thêm đầu tư.

Thị trường chứng khoán thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp

• Hỗ trợ chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô

Thị trường chứng khoán sẽ phản ánh chính xác trạng thái của một nền kinh tế. Thông qua đó, chính phủ có thể nắm bắt tình hình và đưa ra các quyết định quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế chung của cả nước.

Và vẫn còn rất nhiều tác động tích cực khác vẫn đang được các chuyên gia kinh tế phân tích. Có thể thấy rằng thị trường chứng khoán đã mang đến rất nhiều lợi ích không chỉ cho doanh nghiệp, chính phủ mà ngay cả người dân, những nhà đầu tư với số vốn ít ỏi. Nếu bạn là một người mới và muốn tìm hiểu về đầu tư chứng khoán, dưới đây là những kiến thức cơ bản mà bạn cần biết.

Tham khảo: Khóa học đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu

Trên đây là những thông tin được BAC tổng hợp, mong rằng sẽ hữu ích với bạn đọc. Các bạn đừng quên đón xem các bài viết mới nhất sẽ được cập nhật thường xuyên tại BAC’s Blog. 

Nguồn tham khảo:

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp