Năm 2026 đang đến gần hơn bạn nghĩ. Thị trường công nghệ thay đổi chóng mặt, doanh nghiệp chuyển dịch nhanh theo xu hướng số hóa, và sự cạnh tranh trong ngành Business Analysis cũng vì thế mà khốc liệt hơn. Một BA không chỉ đơn thuần “viết tài liệu”, mà phải trở thành người dẫn dắt sự thay đổi, kết nối nhu cầu người dùng với chiến lược của doanh nghiệp.
 
Vậy đứng trước giai đoạn mới, hãy cùng BAC khám phá Business Analyst cần chuẩn bị những gì để không bị tụt lại?
 

1. Thành thạo kỹ năng phân tích dữ liệu: yêu cầu mặc định mới
Nếu như vài năm trước, phân tích dữ liệu chỉ là “điểm cộng”, thì đến năm 2026 đây sẽ trở thành tiêu chuẩn bắt buộc.
 
Các doanh nghiệp đang ra quyết định dựa trên dữ liệu nhiều hơn bao giờ hết. Điều đó có nghĩa là một BA phải biết:
  • Đọc hiểu báo cáo dữ liệu (dashboard, BI tools)
  • Sử dụng SQL ở mức cơ bản đến trung bình
  • Biết cách đặt câu hỏi với dữ liệu: “Why?”, “What is the trend?”, “What is the root cause?”
  • Phối hợp với Data Analyst/Engineer trong các dự án phân tích sâu
  • Bạn không cần phải viết pipeline hay làm machine learning, nhưng phải đủ khả năng hiểu dữ liệu nói gì để đưa ra đề xuất có cơ sở. BA không biết dữ liệu sẽ bị thay thế.
Gợi ý học trong 2025 → 2026: SQL, Power BI, Looker Studio, kiến thức thống kê cơ bản.
 
2. Nắm vững kỹ năng viết User Story và thiết kế trải nghiệm (UX thinking)
Trải nghiệm người dùng ngày càng được xem trọng trong mọi sản phẩm.
Năm 2026, BA cần hiểu UX ở mức:
  • Biết làm user flow, customer journey
  • Viết user story chuẩn theo format và có acceptance criteria rõ ràng
  • Làm việc ăn ý với Designer trong các sprint
  • Trực quan hóa yêu cầu bằng sơ đồ (flowchart, sequence diagram, wireframe đơn giản)
Một tài liệu yêu cầu hay không phải vì “viết hay”, mà vì rõ ràng, trực quan, dễ hiểu và đúng với nhu cầu người dùng.
 
3. Thành thạo Agile “thực chiến”, không chỉ lý thuyết
Agile không còn là từ khóa thời thượng, mà là năng lực cốt lõi của BA hiện đại.
Doanh nghiệp cần những BA:
  • Hiểu bản chất Scrum, không làm theo “bản check-list”
  • Biết quản lý backlog một cách chiến lược
  • Tham gia sprint planning, grooming, retrospective với vai trò chủ động
  • Tự tin giải thích “tại sao lại ưu tiên tính năng A hơn B”
Năm 2026, BA phải chuyển từ trạng thái execution sang ownership mindset: chủ động, chịu trách nhiệm, nhìn sản phẩm dài hạn.
 
4. Cập nhật công cụ hỗ trợ tự động hóa & AI
Generative AI đang thay đổi cách BA làm việc.
Nếu bạn biết cách tận dụng AI, năng suất có thể tăng gấp đôi. Ngược lại, nếu bạn bỏ qua nó, bạn sẽ trở thành người lỗi thời.
BA nên biết cách dùng AI để:
  • Tạo bản nháp tài liệu, user story, báo cáo
  • Sàng lọc yêu cầu, phân tích văn bản
  • Viết test case, mô tả use case nhanh hơn
  • Tạo sơ đồ tự động (Mermaid, tools AI)
  • Chuẩn hóa checklist, template
Doanh nghiệp năm 2026 không cần một BA làm việc thủ công mỗi ngày họ cần người biết tối ưu hóa công việc bằng công cụ.
Công cụ gợi ý: ChatGPT, Notion AI, Jira Automation, Mermaid, Miro AI, Tangent AI tools.
 
5. Kỹ năng giao tiếp và dẫn dắt stakeholders
Đây là kỹ năng “sống còn” trong năm 2026. Số lượng bên liên quan trong dự án ngày càng nhiều: khách hàng, đội kỹ thuật, đội kinh doanh, product owner, QA, design…
Một BA giỏi phải biết:
  • Kỹ thuật hỏi sâu (elicitation)
  • Giao tiếp rõ ràng, giảm hiểu nhầm
  • Dẫn dắt workshop, meeting
  • Quản lý kỳ vọng stakeholders
  • Biến xung đột thành thảo luận mang tính xây dựng
Tới 2026, kỹ năng giao tiếp không chỉ là “mềm” mà là thứ giúp BA phân biệt mình với AI. Máy móc có thể tạo tài liệu, nhưng đàm phán và thuyết phục là vai trò của con người.
 
6. Kiến thức liên ngành – lợi thế cạnh tranh thật sự
BA thời 2026 cần có:
  • Hiểu biết domain: giáo dục, tài chính, e-commerce, logistics,…
  • Tư duy product: hiểu vòng đời sản phẩm, business model
  • Kiến thức kỹ thuật căn bản: API, database, kiến trúc hệ thống
Không ai mong bạn trở thành developer, nhưng BA có nền tảng kỹ thuật luôn đưa ra được giải pháp thực tế và được đội dev đánh giá cao. Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng tìm BA “đa năng”, sự kết hợp kiến thức liên ngành sẽ tạo đòn bẩy giúp bạn nổi bật.
 
7. Xây dựng tư duy phân tích vấn đề & giải pháp
Đây là năng lực cốt lõi mà công cụ hay AI đều khó thay thế.
Một BA trong năm 2026 phải trả lời được:
  • “Đâu là vấn đề thật sự?”
  • “Giải pháp này có mang lại giá trị không?”
  • “Có cách nào tốt hơn?”
  • “Nếu mình là người dùng, mình có muốn nó không?”
Doanh nghiệp tuyển BA để giải quyết vấn đề, chứ không phải để ghi chép yêu cầu. Tư duy phân tích mạnh = cơ hội nghề nghiệp mạnh.
 
8. Chuẩn bị cho lộ trình nghề nghiệp rõ ràng
Năm 2026, BA sẽ có 3 hướng phát triển nổi bật:
Hướng phát triển nghề nghiệp dành cho BA
 
(1) BA → Product Owner → Product Manager
Dành cho người thích làm sản phẩm, thích phân tích dữ liệu và đưa ra tính năng.
(2) BA → Business Architect / Solution Analyst
Phù hợp với người thích hệ thống, thích quy trình, có tư duy kỹ thuật.
(3) BA → Project Manager / Scrum Master
Hợp với người mạnh giao tiếp, phối hợp team, quản lý timeline. Chuẩn bị từ bây giờ giúp bạn không bị “đi lạc” khi sự nghiệp bước sang giai đoạn mới.
 
9. Kết luận
Năm 2026 không chỉ là mốc thời gian, mà là giai đoạn bùng nổ thay đổi trong Business Analysis. Một BA giỏi không cần biết tất cả, nhưng phải:
  • Linh hoạt
  • Học nhanh
  • Ứng dụng công nghệ
  • Nhạy bén với thay đổi của thị trường
Nếu bạn bắt đầu chuẩn bị từ hôm nay, bạn sẽ không chỉ bắt kịp 2026 mà còn trở thành người dẫn đầu. Hãy theo dõi BAC's Blog để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!

Nguồn tham khảo:
Internet

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.
 
 
 

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC